آرایه های ادبی سال دوم راهنمایی

 1 – تلمیح

شاعر یا نویسنده گاهی برای زیباتر ساختن سخن یا تاثیر گذاری بیشتر آن به اشاره و غیر مستقیم از آیات و روایات و احادیث و داستان ها و یا رویداد های مهم تاریخی و ... استفاده می کند . به این شیوه ی بهره گیری از کلام تلمیح می گویند . مانند :          ذات او دروازه شهر علوم                      زیر فرمانش حجاز و چین و روم

در مصراع اول بیت بالا به حدیث " انا مدینه العلم و علی بابها " اشاره شده است .

 نکته : گاهی واژه هایی که آرایه تلمیح را بوجود می آورند مراعات نظیر هم هستند .

 مانند دو واژه اسکندر و دارا در بیت زیر :آیینه ی سکندر جام می است بنگر   //  تا بر تو عرضه احوال ملک دارا

 این بیت تلمیح دارد و به جنگ اسکندر مقدونی و دارا ( داریوش ) پادشاه معروف هخامنشی اشاره دارد و علاوه بر این واژه های اسکندر و دارا مراعات نظیر هم هستند .

 2 – تضمین

 یکی از راه های زیبا سازی و تاثیر گذار کردن نوشته ی ادبی بهره گیری از سخنان بزرگان و کلمات قصار و امثال و حکم است .

 نویسندگان با استفاده از این جملات و گاه آیات و ابیات بر اعتبار و ارزش کلام خود می افزایند . به این حالت تضمین می گویند .        مثلا"در شعر زیر سعدی بیت دوم را از فردوسی تضمین کرده است :

چه خوش گفت فردوسی پاکزاد                          که رحمــت بر آن تربت پــاک بــاد

"میازار موری که دانه کش است                       که جان دارد و جان شیرین خوش است"